Powiększenie regionalnych węzłów chłonnych szyi jest objawem większości chorób toczących się w obrębie szyi, jest to reakcja ze strony układu limfatycznego. Objaw występuje zarówno w banalnych procesach zapalnych jak i w chorobach nowotworowych. Powiększenie węzłów chłonnych szyi może być skutkiem reakcji obronnej organizmu przeciw szerzeniu się stanu zapalnemu, np. w ostrych i przewlekłych infekcjach bakteryjnych lub/i wirusowych migdałków podniebiennych, gardła, zatok, zębów, ucha, ślinianek, tarczycy, krtani.
Czasami pierwszym stwierdzanym klinicznie objawem nowotworu jest obecność przerzutów w węzłach chłonnych szyi. Na przykład, rak jamy ustnej daje przerzuty głównie do węzłów chłonnych podżuchwowych i okolicy górnej szyi, a raki o punkcie wyjścia poniżej obojczyka (raki płuc, sutka, przewodu pokarmowego) – do węzłów chłonnych nadobojczykowych i trójkąta tylnego szyi.
Część uogólnionych chorób układu limfatycznego i krwiotwórczego (białaczki, chłoniaki) może objawiać się w sposób najłatwiej wykrywalny - powiększeniem węzłów chłonnych w obrębie szyi. Również niektóre nowotwory o punkcie wyjścia poniżej obojczyka (np. płuc, sutka, przewodu pokarmowego) mogą dawać przerzuty do szyjnych węzłów chłonnych.
Wysoka czułość badania ultrasonograficznego (USG) w poszukiwaniu powiększonych węzłów chłonnych oraz jej nieinwazyjny charakter od dawna stanowią podstawę do wstępnej klasyfikacji i kwalifikacji do dalszych badań.
Współczesna aparatura ultrasonograficzna umożliwia wizualizację naczyń krwionośnych w węzłach chłonnych (kolorowy Doppler, power Doppler) oraz ocenę parametrów przepływu w tych naczyniach (Doppler spektralny).
Najnowsze doniesienia w literaturze światowej na temat kryteriów różnicowania procesów toczących się w obrębie węzłów chłonnych szyi, podkreślają znaczenie układu naczyń krwionośnych w ich obrębie.
Należy jednak zdawać sobie sprawę, że najbardziej wiarygodną metodą w wykluczaniu przerzutów do węzłów chłonnych lub ich zajęcia przez proces nowotworowy jest dotychczas badanie histopatologiczne przeprowadzone na węźle chłonnym usuniętym w całości.
